COLUMN | NU NIET ZEUREN | HENK DONKER

Columnist Henk Donkers
In deze column een onderwerp, dat begint in Rotterdam, maar wel degelijk ook onderwerp van discussie is in Houten. Wat is het geval, afgelopen week zag ik dus een wethouder uit Rotterdam op de TV, die zich zelf heel zielig vond, omdat de Huishoudelijke hulp uit de WMO onbetaalbaar werd. Hij wilde een proefproces uitlokken om de toegang tot deze hulp moeilijker te maken. Immers, het is wel heel goedkoop, dat mensen voor 5 euro of minder wekelijks een huishoudelijke hulp hebben.

Op dat moment welde er bij mij wel enige boosheid op. Zijn voorstel is nl. een typisch voorbeeld van symptoombestrijding, terwijl niets aan de oorzaak en bron wordt gedaan. De oorzaak van de onbetaalbaarheid is gelegen in een maatregel, die een staatsecretaris 2 jaar geleden in een vlaag van verstandsverbijstering heeft afgekondigd. Tot die datum betaalde je als client naar ratio van je inkomen bij in de diensten, die je afnam via de WMO. Dus naar draagkracht.

Natuurlijk zat er een maximum aan en voor de minima was het een vast bedrag van 17,50 euro. In beide, ongeacht wat je afnam, dus Huishoudelijke hulp, scoot mobiel, dagbesteding etc. Dat betaalde ja dan maandelijks aan het CAK. Deze rekende weer af met de gemeente. Buiten het geld, dat men dan van het Rijk kreeg voor de WMO, werd de pot nog enigszins meer gevuld.

De maatregel van de staatssecretaris, waar weinig ruchtbaarheid aan werd gegeven bepaalde echter dat per 1-1-2019 iedereen hetzelfde bedrag behoefde te betalen per maand, losgekoppeld van het inkomen. Ongeveer 20 euro per maand. U kunt zich voorstellen, dat het bedrag, dat de gemeente maandelijks nog ontving uit de pot, aanzienlijk minder werd. In Houten heeft de toenmalige ASD hier tijdig op gewezen en voorspeld, dat het tot problemen zou leiden. Dezelfde ASD, die nu ter discussie staat. Verder vroegen zij ook, of men de nieuwe maatregel uitgebreid zou communiceren. Op dat moment was hiervoor niet veel interesse . Dan doe je wel aan rechts ongelijkheid. Maar de client is niet dom en die komt er toch wel achter en dan gaat de mond tot mond reclame lopen. En ja, stel je voor, op eigen kosten heb je al jaren lang een eigen hulp voor 40 euro per week. Je valt wel onder de criteria om via de WMO hulp te krijgen…..en dan voor 5 euro per week en de scoot mobiel wordt dan eigenlijk gratis. Wat doe je dan……Inderdaad, de trouwe hulp gaat de deur uit en opa en oma houden flink over in de maand (wat ik ze best gun). Dit is dus in vele gemeentes gebeurd.
Nogmaals kort de gevolgen voor de gemeentes:
Maximaal 20 euro per client
Instroom nieuwe cliënten.
Dat was HET moment gewest om aan de bel te trekken, via de VNG en massaal te zeggen, dit gaan we even niet doen. Maar ja, iedere gemeente had genoeg aan zich zelf en eens te meer bleek de VNG een lege huls te zijn. Hier hadden de gemeentes “ballen” kunnen tonen.
En nu is er een geld meer, dat was er al niet, want bij de overdracht van veel WMO zaken in 2015 had men al een bezuiniging van ongeveer 40%. Dit onder de motivatie, dat het dicht bij de burgers in wijk teams goedkoper zou zijn. Nu het rapport, dat deze week bij van het CPB verscheen vertelt eigenlijk het failliet van de nieuw WMO wet. Kim Putters, de directeur, is te loyaal om het openlijk te zeggen, maar je zag hem op zijn tong bijten.

Derhalve is het voorstel van de Rotterdamse wethouder pure symptoom bestrijding. Je moet het bij de bron aanpakken en strijden voor betaling naar draagkracht. Misschien kun je dan iets doen aan het verzuim in 2019.