Nieuwe Burgemeester in Houten geïnstalleerd!

Wouter de Jong is – sinds gisteren de nieuwe burgemeester van Houten. Tijdens zijn installatie sprak hij de aanwezigen toe. : Hieronder treft u de tekst van zijn speech aan…

Installatiespeech Burgemeester Wouter de Jong Dinsdag 2 juli 2013, 15.30 – 17.00 uur
Dames en heren, geachte commissaris, geachte raads- en collegeleden, medewerkers van de gemeente, lieve Diederike, familie en vrienden, oud-collega’s, nieuwe collega’s, vertegenwoordigers van zoveel organisaties, inwoners van Houten en overige aanwezigen.
Vandaag wil ik u meenemen naar een inspiratiebron uit het Italiaanse Siena.
In het middeleeuwse stadhuis van Siena in Toscane bevinden zich een aantal 14e eeuwse fresco’s van Ambrogio Lorenzetti. In een drietal taferelen staan daarop de gevolgen van goed en slecht bestuur verbeeld. Het zijn de vroegste, niet-religieuze, fresco’s uit de geschiedenis.
In de taferelen is te zien dat goed bestuur leidt tot een vrolijke, bruisende en dynamische samenleving. Tot een florerende economie. Tot veilige en leefbare steden en dorpen. Tot een productief platteland en bloeiende handel. De fresco’s laten ook zien dat de gevolgen van slecht bestuur afschrikwekkend zijn. We zien chaos, onrechtvaardigheid, verdeeldheid en een desolate samenleving. Burgers zijn niet veilig, de eensgezindheid is ver te zoeken, bedrijven kwijnen weg, de handel valt dood.
Door de eeuwen heen heeft deze boodschap zijn kracht behouden. Goed bestuur is een noodzakelijke randvoorwaarde voor een bloeiende samenleving.
Wat stelden de stadsbestuurders van Siena zich voor bij goed en wijs bestuur?
Allereerst verbondenheid van het bestuur met de burgers, verbeeld door een dik koord, dat eendracht voorstelt. Tegenwoordig zouden we zeggen: co-creatie, draagvlak, ruimte voor inbreng, een positieve bejegening van initiatief. Een bestuur dat zich weinig aantrekt van de samenleving is geen goed bestuur. Bestuur staat ten dienste van de samenleving.
Verder zijn naast de bestuurder zes vrouwen te zien die belangrijke waarden van goed bestuur vertegenwoordigen: vrede en kracht, behoedzaamheid en gematigdheid, ruimhartigheid en rechtvaardigheid. Waarden die ons ook vandaag helpen koers te houden en het beste voor de samenleving te zoeken.
Dames en heren,
De samenleving heeft recht op goed bestuur. De overheid mag haar geweldsmonopolie niet misbruiken, maar dient vrede en rechtvaardigheid. Niet pas onder druk van toezicht en controle, ombudsman of rekenkamer moet het bestuur behoedzaam, ruimhartig en gematigd handelen, maar uit intrinsieke overtuiging. Het verinnerlijken van waarden als verbeeld in het stadhuis van Siena acht ik van groot belang. Ik denk dat we ons samen kunnen laten inspireren door deze eeuwenoude fresco’s. Ik zal mij inzetten om deze waarden hoog te houden in mijn dagelijks werk. U kunt me er op aanspreken!
Dames en heren,
‘Houten heeft mijn hart’. Misschien kan ik het nog iets beter kunnen formuleren: ‘Houten heeft mijn hart veroverd’. Het is een proces geweest, maar de uitkomst is niet minder. Zoals bij zovele anderen is ons gezin ruim 20 jaar geleden om pragmatische redenen in Houten gaan wonen. In de loop der jaren hebben wij er een grote binding mee ontwikkeld.

Die kracht van deze plaats, om mensen te binden, zelfs met de grote toevloed aan nieuwkomers, is een opmerkelijke eigenschap. Misschien is dat ook wel typerend voor Houten: leer je de plaats beter kennen dan ga je er steeds meer van houden. En dat kan heel snel gaan heb ik van Rudi Boekhoven begrepen!
Volgens mij hebben we daarmee ook een belangrijke sleutel voor succesvolle samenlevingsopbouw in de vingers. Als we ons kunnen binden en gaan wortelen, gaan we ons ook inzetten voor onze omgeving. Houten, Schalkwijk, Tull en ‘t Waal en ‘t Goy, mensen die er wonen zullen het bevestigen: er is veel om ons verbonden mee te voelen!
Laat mij u eens even meenemen langs de heerlijkheden van deze gemeente! Ons Houten is bijzonder gunstig gelegen in het centrum van het land met de voordeur naar de dynamische Randstad en de achtertuin in het fraaie en rustige rivierengebied. Dat trekt mensen. Een groot deel van de economie, de arbeidsmarkt en stedelijke voorzieningen met goede verbindingen binnen handbereik en toch groen, ruim en rustig. Onze gemeente heeft echter niet alleen een goede ligging, maar ook identiteit! En identiteit bindt ons aan onze leefomgeving! In deze omgeving zijn volop sporen van de tijd zichtbaar. Van een lange aardkundige en culturele geschiedenis. De Romeinse noordgrens liep hier bij de Kromme Rijn, met een grote archeologische bodemrijkdom als gevolg. De Rijn heeft volop gemeanderd met een prachtig patroon van oeverwallen, komgronden en oude beddingen tot gevolg. In de middeleeuwen is het land ontsloten en ontgonnen met de resulterende cope-verkavelingen en lintbebouwing. Als student geografie kwam ik daardoor eind 70-er jaren al in Schalkwijk!
In de 19e eeuw zijn door onze voorouders de defensiewerken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie aangelegd. Lang verborgen, maar in toenemende mate kunnen we die opnieuw beleven en ervaren in het landschap. De uiterwaarden en rivierdijken, oude en nieuwe natuur, weiden en boomgaarden. Onze streek heeft veel te bieden! We hebben eens met ons gezin de hele zomervakantie in de uiterwaarden bij Tull en ’t Waal doorgebracht en dat was fantastisch.
Verder is de kern Houten inmiddels gediplomeerd als de meest geslaagde ‘New Town’ van Nederland en verheven tot de status ‘icoon van de ruimtelijke ordening in Nederland’. Dat heeft Houten natuurlijk onder andere te danken aan Rob Derks, de pionier van de ‘groene stedenbouw’, maar zeker ook aan decennia van goed bestuur. Een van de zaken die door buitenstaanders aan ons wordt bewonderd is de kracht en behoedzaamheid waarmee organisatie, opeenvolgende colleges en gemeenteraden, het concept van de nieuwe stad en het kwaliteitsdenken daarover consequent hebben volgehouden. Ook toen een tweede groeitaak zich aandiende en er heel moeilijke keuzes moesten worden gemaakt. Houten heeft een stedenbouwkundig concept waarbij de mens en het gebruik van de ruimte centraal staan. Ontworpen vanuit het langzaam verkeer en de groenstructuur heeft Houten een ruimhartige, echt menselijke en duurzame maat. Ik kan me nog goed de uitroep van bezoekers uit Brazilië herinneren die samen met ons door Houten fietsten: ‘This is real paradise man!!’.
De Houtense gemeenschap heeft een diepe laag van nuchterheid, bedrijvigheid en aanpakken. Van gemeenschapszin en idealisme. Iedereen die wat langer in Houten rondloopt ontdekt een krachtig netwerk van actieve organisaties en personen. Van oorsprong natuurlijk in de dorpen, maar inmiddels ook in de nieuwe kern Houten. Het is fantastisch om te zien wat er allemaal gewoon gebeurt. Door veel mensen die al generaties hier wonen, maar ook door grote groepen Houtenaren die zich de afgelopen 30 jaar hier hebben gevestigd. Velen van hen, velen van u, zetten zich in voor

een scala aan activiteiten en evenementen. Deze samenleving bloeit en bruist. Ik vind het getuigen van goed bestuur daar ruimhartig medewerking en ondersteuning aan te geven.
Houten is in de afgelopen decennia flink gegroeid. Aan de fysieke uitbouw komt een eind, aan de opbouw echter niet. Verdere samenlevingsopbouw kan mooi aansluiten op de reeds aanwezige dynamiek. Er is al een bloeiend gemeenschapsleven van verenigingen, lokaal verankerde bedrijven, maatschappelijke organisaties, kerken en actieve individuen en groepen. Dat moet je niet frustreren, maar ruimhartig stimuleren.
Dames en heren,
Houten gaat zich ook oriënteren op de toekomst. En dat is nodig. Taken verdwijnen, nieuwe taken komen op de gemeente af. Daarbij worden, in de huidige haperende economie, de financiële mogelijkheden steeds minder. Bovendien is in Den Haag een grote beweging van decentralisaties en bestuurlijke reorganisaties in gang gezet en dienen nieuwe bezuinigingsrondes zich al weer aan. In de regio wordt samenwerking gezocht. De mondige netwerksamenleving heeft zijn eigen dynamiek. De ordening tussen overheid en burgers, maar ook het democratisch proces is daardoor aan het veranderen. Bezuinigingen kunnen kwetsbaren hard treffen. Sommigen verliezen hun baan. Burgers en organisaties kunnen van al deze veranderingen veel last ondervinden. Dat moeten we niet wegpoetsen of ontkennen. De opgave is ons samen op de gewijzigde omstandigheden in te stellen.
Gelukkig hebben wij heel veel kennis, kwaliteit en kracht in Houten. Daarom hoeven we niet somber te zijn. Eerder optimistisch. Met elkaar (inwoners, maatschappelijke instellingen, bedrijven en gemeente) zijn we in staat om die onderlinge verhouding opnieuw vorm te geven, ambities te formuleren en keuzes te maken die daar bij passen. Actief aan de slag met de toekomst hoort ook bij de wijsheid van bestuur.
Juist de onzekerheden van deze tijd vragen om een sterke positionering en een heldere strategie. Die strategie kunnen we samen met actieve burgers en maatschappelijke partners ontwikkelen. Een strategie waarmee we de kansen pakken die er altijd zijn bij grote veranderingen. Een strategie die de positie van Houten markeert in netwerken in en buiten de regio. Dat is krachtig bestuur. Daar zal ik mij zeker voor inzetten. Ik weet mij daarbij omringd door een capabele organisatie en een competent bestuur. Daarmee ben ik ontzettend blij.
Dames en heren,
Hoogste orgaan van het bestuur van de gemeente is de gemeenteraad. Zij bepaalt de kaders en controleert, namens de burgers van Houten, wat de gemeente doet. Als burgemeester ben ik voorzitter van de raad en acht ik vertrouwen en een goede samenwerking met alle raadsleden van grote waarde. Ik hecht er aan ruimte te geven voor meningsvorming en debat. Ik vind het uitwisselen van meningen in vrede en vrijheid van groot belang. Evenals het rekening houden met minderheden, democratische kaderstelling en verantwoording. Ook dat is onderdeel van krachtig en rechtvaardig bestuur.
Mede namens de raad en namens heel Houten wil ik deze gelegenheid ook benutten om mijn voorgangers Cor Lamers en Rudi Boekhoven te eren en te bedanken voor hun krachtige bijdrage aan de groei en bloei van Houten. Jullie hebben, ieder op eigen wijze, een belangrijke bijdrage geleverd aan de waarden van goed bestuur in Houten.
Dames en heren,
Al meer dan 20 jaar woon ik met mijn gezin in Houten. Wij zijn er geworteld. De kinderen van Diederike en mij zijn er opgegroeid. Wij voelen ons er thuis en verbonden met velen. Ik ben de vertrouwenscommissie en de gemeenteraad dankbaar voor de steun die zij mij geven om deze prachtige positie te vervullen. Burgemeester is geen baan, het is een ambt, een roeping om te dienen. Vierentwintig uur per dag, zeven dagen in de week.
Velen van u kennen mij als wethouder en gedeputeerde. Maar… als burgemeester vervul ik een geheel andere rol en positie. Boven de partijen en tussen de mensen. Vanuit die nieuwe rol heb ik een bredere kijk op Houten nodig. De komende maanden maak ik daarom graag opnieuw kennis met Houten en met u. Ik ben van plan om veel mensen en instanties op te zoeken, met iedereen in gesprek te gaan en daarvan te leren. Zodat de blinde vlekken die ik ongetwijfeld heb, worden ingekleurd en ik een goed en compleet beeld krijg van alles wat er in Houten speelt en leeft.
Dames en heren,
Terugkerend bij de fresco’s in het Palazzo Pubblico van Siena. Boven het hoofd van de stadsbestuurder zijn nog drie onmisbare ingrediënten voor een goed bestuur afgebeeld: geloof, hoop en liefde. Dat is een verwijzing naar het Nieuwe Testament, 1 Corinthiërs 13 waar staat: ‘zo hebben we dan geloof, hoop en liefde, maar de grootste daarvan is de liefde’. Ik verheug mij er op mij in te kunnen zetten voor de Houtense gemeenschap. Ik hoop en bid onder Gods zegen bij te kunnen dragen aan een goed bestuur. Tot welzijn en bloei van alle inwoners. Daar ga ik met liefde mee aan de slag.
Tot slot verklap ik u graag nog een geheim: u krijgt niet alleen een burgervader, u krijgt de overtreffende trap: een echte burgeropa! Twee dagen na mijn voordracht op 28 mei is ons eerste kleinkind geboren. Ik kan er niet op wachten tot ze oud genoeg is om samen met mij Sinterklaas welkom te heten!
Voor u staat een gelukkig mens. Ik houd van de identiteit en het karakter van Houten. Hier burgemeester te mogen zijn is echt fantastisch! Ik zet graag mijn krachten in voor de bloei van de samenleving. Dank u voor het vertrouwen dat u hiertoe in mij stelt. Ik hoop op mooie jaren samen met u.